"Vader, vergeef hun" (2010)

 Wellicht onder invloed van de film van Mel Gibson over het lijden van Jezus zond Sylvain een tekst door over de doodstrijd van Jezus.  Wetenschappelijk zou bewezen zijn dat drie spijkers in de handen en voeten van Jezus geslagen werden.  Ze waren 15 cm lang met heel scherpe punt.  Ze werden niet in de hand, maar in de pols geslagen.  Verlies van al zijn bloed tijdens een doodstrijd van drie uren. 

De beelden waren een uitnodiging om bij het overwegen van de wonden van Jezus tot hem te bidden en zich met anderen te verenigen.  Mgr. Antonius Triest, (bisschop van Gent 1621-1657) had in zijn tijd een grote verering voor de vijf wonden van Christus.   

De beschrijvingen van predikanten, filmmakers zijn uitvoeriger dan deze van de evangelisten.  Historici bevestigen dat de kruisiging met verschrikkelijk lijden gepaard ging.  De evangelisten zijn sober in hun verhaal.  Geen enkele evangelist is er op uit om het gruwelijke in detail te beschrijven.  In tegenstelling met een aantal theologen denken de evangelisten niet dat de grote hoeveelheid lijden van Jezus ons redt.  Zij laten voldoende de pijn aanvoelen van Jezus, zowel zijn beschimpingen, zijn kruisiging en daarnaast de morele pijn.  Lucas wijst heel goed op de vereenzaming van Jezus en op de pijn van de afwijzing.  Overgeleverd aan de willekeur van mensen, trekt Jesus op naar Calvarie (Lc. 23,25.  In alle tijden heeft deze willekeur met mensen gesold, gebeuld, hen getergd en miskend.  Niet te geloven dat mensen gaan kijken naar terechtstellingen. 

Voor het verhaal van de passie heeft Lucas de tekst voor ogen van Marcus, maar hij schakelt daarnaast ander materiaal in, zoals de ontmoeting met Herodes, die sluwe vos (Lc. 13,32).  Verder legt hij in het materiaal van Marcus eigen accenten.  Zoals Marcus vermeldt hij de rol van Simon van Cyrene maar met de duidelijk klemtoon op het dragen van het kruis, Jezus achterna.  "Ze legden het kruis op zijn rug en lieten het hem achter Jezus aan dragen" (Lc. 23, 26).  Simon vertegenwoordigt de discipel.  Het passieverhaal steunt de discipel in zijn navolging van de Heer.  'Wie achter mij aan wil komen, moet zichzelf verloochenen en dagelijks zijn kruis op zich nemen en mij volgen" (Lc. 9,23).  

Op de kruisweg staan - alweer typisch voor Lucas - een groep vrouwen.  Zij hebben het gebaar van de rouwmoedige tollenaar en kloppen zich op de borst.  

Er is de rouwmoedige misdadiger, die in tegenstelling met zij die hem bespotten, Jezus echt erkent en tot hem bidt.  Hij wordt gered en ontvangt het heil.  Die term komt vier maal voor in deze laatste scène.  Jezus redt niet zichzelf, maar schenkt heil.  Hij mag op zichzelf toepassen wat hij eerder had gezegd: "Wie zijn leven verliest, zal het redden" (Lc. 9,24).  Voor Lucas is het de liefde van Jezus die redt.  Jezus was immers gekomen om te redden wie verloren is. 

Lucas mildert als op zoveel andere plaatsen in zijn evangelie de teksten van Marcus.  Hij laat de kreet weg, waarmee Jezus bij Marcus zijn gevoelen van verlatenheid uitdrukt.  In plaats daarvan hebben wij zijn biddend afscheid van Jezus: "In manus tuas."  "De uitspraak bij Lucas is een gebed tot de Vader, aan wie hij zijn leven teruggeeft, na vervulling van de opdracht die hem was toevertrouwd (Lc. 23,46).  Dat Lucas een biddende vorm gebruikt, met aanspreking tot de Vader, ligt in de lijn van Jezus' leven zoals Lucas dat heeft voorgesteld.  Op belangrijke momenten bidt Jezus, en zijn hele leven bestaat erin de wil van de vader te volbrengen." (H. Servotte, Lucas literair, p. 133).  Stefanus, de eerste martelaar in de Handelingen zal dit gebed van Jezus overnemen (Hdl. 7,59). 

Helemaal in de lijn van het Lucasevangelie is in de passie van Jezus zijn barmhartigheid aanwezig.  Hij bidt om vergeving voor wie hem mishandelen.  Jezus zei: "Vader, vergeef hun, want ze weten niet wat ze doen."  In bepaalde handschriften ontbreken deze woorden.  Lucas heeft zijn aandeel in de zeven kruiswoorden van de Heer.  Musici hebben in de woorden van de passie een diepte aan emoties gevoeld die zij in hun werken hebben vertolkt.  

De weg door het lijden is moeilijk.  De blik op Jezus kruis neemt het lijden niet weg, maar schept een verbondenheid.  "Het grootste probleem voor de mens is dat hij kan lijden en moet sterven.  Met die onmacht en die grenzen komt hij nooit klaar.  Hij blijft er op stoten.  Dit ontmoedigt hem.  Het doet de mens op zichzelf terugplooien, het levert hem uit aan de angst. Het kan hem zelfs brengen tot revolte tegen God.  Anderen maakt het lijden rijper, het wekt in de mens aandacht voor het wezenlijke, voor wat niet voorbijgaat; soms doet het hen zelfs God terug vinden. Maar niemand wil ziek zijn en lijden. 

De mensheid zoekt naar geneesmiddelen en ontwikkelt een hele wetenschap en techniek. Zalf en olie zijn een universeel symbool van verlichting van de pijn: ze worden trouwens in zovele geneesmiddelen ook echt gebruikt.  Daarnaast zijn er ook volksremedies en de soms bijgelovige rituelen. 

In elk geval is er liefdevol neerbuigen van de mensen over lijden van hun medemens, hun opbeurend woord en hun liefdevolle zorg.  Ze halen hem uit het isolement en ze bidden voor en over hem." (Kardinaal Danneels).  Wie met Jezus het kruis draagt, wil tevens dit van zijn medemens verlichten.