Nu de januarimaand begonnen is
lijkt alles weer gewoon te zijn.
Toch is er nog een beetje feest
beter: er is bemoediging.
We vieren enkele zondagen lang het Feest van de Epifanie
van de Heer, Zijn Verschijning voor alle volkeren.
Het feest dat -zoals u weet- ouder is dan het kerstfeest
van 25 december en in de oosterse kerken hebben ze dat
eigenlijk terecht zo gelaten.
We horen om te beginnen lezen
uit de oude visioenen van de profeet Jesaja,
troostende visioenen over een goede nieuwe toekomst.
Een toekomst van heil en glorie voor alle volkeren.
De profeet droomt ervan
hoe van alle kanten mensen naar de Heilige Stad Jeruzalem komen.
Ze komen met hun rijkdommen naar de Heilige stad.
En Jeruzalem straalt ervan!
Zoals een bruid die op de huwelijksmorgen
haar bruidegom staat op te wachten, zo glundert Jeruzalem
als mensen van alle volkeren op haar af komen.
Zo droomt Jesaja over een goede, nieuwe wereld:
zo dromen wij misschien ook over een nieuwe wereld
over een nieuwe kerk waarheen menigten zullen stromen
en waarin het altijd vol zal zijn
Deze nieuwe toekomst kan gaan beginnen:
er is iemand die die toekomst binnen handbereik heeft gebracht:
Jesus Messias: heiland voor joden en heidenen
-daarom mogen wij ook meedoen-
vriend van de zondaars die zich liet dopen
en de ware bruidegom die vreugde brengt
en de wijn schenkt van de vreugde:
ons allen blij maakt.
En dan horen bij het feest van de Epifanie:
de drie grote verhalen over Jesus de Messias:
het verhaal van de wijzen uit het oosten,
van Jesus' doop en van de bruiloft in Kana.
Het verhaal van Jesus' doop lezen we op een weekdag
de volgende zondag het verhaal van de bruiloft in Kana.
vandaag het verhaal over de Wijzen uit het oosten,
ook wel Driekoningen genaamd.
Hoe bekender een verhaal
hoe moeilijker de boodschap goed te verstaan.
Het verhaal van vandaag is het verhaal over de mensen
die op zoek zijn: de moeizame reis van de wijzen.
Wijzen zijn het, geen koningen.
Er zijn helemaal geen koningen in het spel:
of het moeten er twee zijn die tegenover elkaar staan:
Jesus tegenover Herodes.
Matteüs beschrijft hoe de zoekende mensen op zoek zijn
naar de ware koning en hoe ze die vinden.
Neen, niet Herodes is het
-die is gevaarlijk maar niet belangrijk-
maar Jesus, die de nieuwe koning is
van Jeruzalem en van de wereld.
Herodes, de tegenspeler van de echte koning
wil de geschiedenis van de nieuwe koning blokkeren
en zal alles doen om dat voor elkaar te krijgen:
maar het zal hem niet lukken.
Gods geschiedenis met de mensheid gaat verder
en God laat zich niet tegenhouden door wie ook.
Zijn geschiedenis is er ook een van ruimhartigheid:
er zijn geen grenzen voor Zijn liefde.
Matteüs schrijft over de zoekende mens
over ons dus, de gasten van buiten die mogen komen
want er is een nieuw begin gemaakt
dat voor heel de wereld van belang is.
Het brengt de bestaande orde (Herodes staat daarvoor) in gevaar
en de vertegenwoordigers van de gevestigde Godsdiensten,
-de schriftgeleerden die in de oude boeken gaan neuzen, -
weten er slecht raad mee.
Altijd zijn er verdachtmakingen en bedreigingen.
Maar die geschiedenis zal doorgaan,
dwars door alle bestaande grenzen en belemmeringen heen.
Dat gaat niet zomaar vanzelf:
in een gedicht van Elliot
verbazen de reizigers uit het verre oosten zich
over de kwetsbaarheid van de nieuwe koning, het weerloze kind:
wordt dit geen geschiedenis van dood?
Het antwoord is JA.
En wij horen het ook al aankondigen in het verhaal van vandaag
dat de geschiedenis van de nieuwe koning,
een geschiedenis wordt die ook in bloed geschreven zal worden.
Herodes en zijn volgelingen later zullen daar wel voor zorgen.
Herodes wil de nieuwe koning
heimelijk en discreet te pakken krijgen.
Maar zijn nauwkeurigheid sorteert geen effect.
De nieuwe koning zal ontsnappen.
Uiteindelijk zal een naamgenoot, een latere achter- achterneef,
Jesus wel te pakken krijgen en hem,
door een monsterverbond met Pontius Pilatus,
laten doden. Maar niet heimelijk en discreet!
Het kleine kind zal nog weten te ontsnappen
maar niet uit opportunisme maar alleen
om later als man werkelijk te laten zien
hoe God partij kiest voor alle gemartelden, waar ter wereld ook.
De moord op deze rechtvaardige zal in de volle openbaarheid gebeuren
op de berg Golgotha, en een schandaal worden
waar de mensheid nog steeds over spreekt.
Zo zal hij voor alle eeuwen de getuige zijn
van de solidariteit van Godswege met allen die gekweld worden.
Met allen, heidenen, christenen, Joden,
met allen die onrecht ondervinden
en het aandenken en het bloed van alle gemartelden,
van de kinderen en van de Zoon zal alle mensen tot zegen zijn.
Het feest van Epifanie is het feest van de openbaring van de Heer.
Als je alleen maar op 25 december komt weet je niet goed wie Hij is.
Wij worden als gemeenschap van mensen
die het wat aandachtiger willen volgen goed geïnstrueerd.
We horen hoe Hij werkelijk wilde zijn:
vriend van alle volkeren
solidaire supporter van de mensen
die het niet allemaal even gemakkelijk aankunnen
en
bruidegom en trooster, vreugdebrenger.
Tot zijn gedachtenis
zullen wij hier samen komen van week tot week.
In de naam van, in aanwezigheid van deze Messias,
de trouwe Zoon van de Joodse wet.
1) rond het boek
We zullen met aandacht luisteren naar de Schrift:
naar de verhalen van de Joodse Bijbel, het Eerste Testament
-gelukkig met wat meer aandacht gelezen dan vroeger-.
In de Verkondiging zal, wil de kerk toekomst hebben,
dat goede boek een steeds belangrijker rol gaan spelen:
de hoofdrol eigenlijk gespeeld
omdat Jesus er vanuit leefde en zijn wij meer dan onze meester ?
2) kerk wij samen
We worden iedere zondag bijeengeroepen door de klokken
die de namen dragen van onze Verlosser, van onze patroon
en ook van onze vroegere bisschop Zwartkruis
die ons erop wees dat wij samen kerk moeten zijn:
elkaar steunend in het geloof want alleen redden we het niet.
3) als gastvrije kerk
In Zijn voetspoor zullen wij in het nieuwe jaar samen proberen te gaan
en in Zijn Geest zullen wij proberen te handelen.
In Zijn Geest willen wij – zo hebben we ons kernprogramma,
zo’n 5 jaar geleden voorgenomen- gastvrij zijn.
We zullen er altijd een eer in mogen scheppen
ruimte te bieden in onze liturgie
en onze diaconie voor alle mensen die op onze parochie afkomen.
4) naar de ander toe
In het gelaat van de ander
zullen we zelfs bij uitstek de mogelijkheid hebben
om God te ontmoeten zoals Hij op ons af wil komen in het nieuwe jaar.
In zijn vragen, in zijn roep om steun maar ook
in de troost die Hij ons zal bieden.
5) volhardend en geduldig
En wat de volharding betreft:
Ramses Shaffy heeft eens een mooi lied geschreven:
we zullen doorgaan. Dat thema spreekt mij erg aan.
We zullen doorgaan, hier in de Bavo,
We zullen doorgaan, dat geldt voor mensen die verdriet hebben
en die doorgaan, dapper en volhardend.
Dat geldt voor mensen die bouwen aan hun relatie:
die zich inzetten voor hun naaste.
Volharding wordt van ons als christenen gevraagd
met al het werk aan de Oecumene
-deze maand zal de bidweek voor de eenheid van de christenen zijn-
we zullen doorgaan!
We zullen doorgaan met de dienstbaarheid zoals Jesus die leerde
thuis, in de parochie, op ons werk, in onze wijk.
Zouden de visioenen van Jesaja werkelijkheid worden
in onze dagen ?
Wij mogen het hopen. Misschien niet in die zin
dat duizenden en duizenden op onze kerk af zullen komen
die tijden zijn voorbij
maar wel in deze zin: dat wij door onze trouwe dienstbaarheid
een teken zijn voor velen.
Van de eerste christenen zeiden ze: zie hoe die elkaar liefhebben.
Wat zullen ze van ons zeggen ?
Hopelijk zoiets als:
ze zijn toch wel met goede dingen bezig in de Bavo.
God beware ons allen, voorzangers en voorgangers
en allen die zich inzetten voor deze parochie
Hij sterke ieder op zijn of haar eigen plek
en wij smeken in dit nieuwe jaar
tot de God die heeft gezegd: IK ZAL ER ZIJN:
Onze Vader die in de hemel zijt,
trouwe vriend van mensen, Uw Koninkrijk kome, onder ons
uw kinderen hier en nu..in onze dagen, Amen, zo zij het.