Luisteren (2010)

Wie contact wil houden met vrienden of familie moet er af en toe op bezoek gaan. Je maakt een afspraak of gaat gewoon langs. "Ha, dat was een goed idee om eens aan te komen hier, dan kunnen we eens bijpraten". Je krijgt een plaatsje en dan begint het: De huisman of huisvrouw begint rond te rennen om het een en ander aan te slepen en dat is niet gering. Het eerste kwartier mag je het interieur bewonderen en als dan de gastheer of gastvrouw weer eens voor den dag komt uit de keuken is het eerste wat je gevraagd wordt: Wilt u na de koffie een glaasje fris of iets anders. Dan denk je toch wel eens: Mens ga toch eens rustig zitten, ik kom niet om van de honger of de dorst, ik kom voor jou", voor jullie, en misschien heb je ook een beetje tijd voor mij. Ze bedoelen het geweldig goed, maar van een ontmoeting is heel dikwijls geen sprake. Als je weer vertrekt heb je wel het gevoel aan de verplichtingen te hebben voldaan, maar dat is dan ook alles. "Zo gaat het bij een persoonlijk bezoekje, maar op een feestje gaat het niet anders. Er wordt in ons landje heel wat af gefeest. Hapjes en drankjes en mensen volop. Je kunt er een hele avond doorbrengen zonder ook maar iemand echt ontmoet te hebben en mocht je toch een poging doen dan wordt die gesmoord in luidspreker-lawaai dat bedoeld is als muziek om de gezelligheid te verhogen. Je hebt gezelschap, dat wel, maar enige communicatie is uitgesloten. Het verhaal van Martha die zorgend rondrent en Maria die er rustig bij blijft zitten is uit het leven gegrepen, uit het leven van vroeger en het leven van nu.
Onze eerste reactie komt niet overeen met de reactie van Jezus. We geven Martha gelijk. Wie is hier gastvrij? Martha, want die zorgt voor de koffie en de koekjes en doet ook nog de afwas en Maria die gaat er plechtig bij zitten, terwijl Martha dat ook wel zou willen of misschien ook niet. Of is gastvrijheid toch wat anders dan de gast volproppen, doende zijn met kopjes en spullen en vakantiefoto's aanreiken? In het evangelie krijgen we een simpele goede raad mee: "Mens ga er eens rustig bij zitten, inderdaad om bij te praten en te luisteren, om elkaar te ontmoeten". Dat is: het hart open leggen en de ander daartoe de gelegenheid geven. Weet u dat dat eigenlijk ook de bedoeling is van het samenkomen in een kerk: om er God zelf te ontmoeten. Maar dat past niet zo bij deze tijd en bij ons mensen van deze tijd, ook niet in een kerk. Je kunt daar jarenlang het orgel bespelen, je als koorlid de longen uit het lijf zingen of volop doende zijn met kaarsen en boekjes en processie en zo meer.
Dat kan zonder ook maar een moment te wijden aan degene om wie we er samen zijn en toch is dat "het beste deel" van het bezoek. Het evangelie van vandaag bevat een dubbele boodschap, maar ze is zo kort en duidelijk dat we er niet veel woorden voor nodig hebben: Hou eens op met al die drukte en geef eindelijk rust en tijd en aandacht aan elkaar. Dat is een deel en het andere deel is: Geef ook eens rust en tijd en aandacht aan God. De volgorde doet er niet zo toe; het hoort bij elkaar. Opnieuw vernemen we vandaag een praktische tip en als we die echt ter harte zouden nemen, dan zouden onze feestjes, onze gastvrijheid en zeker ook ons verblijf in een kerk heel anders verlopen. Weet u dat daar boeken over geschreven zijn onder de titel: "Zo hoort het" of "Hoe verwen ik mijn gasten" of meer wetenschappelijk over de psychologie van het bezoek. Daar geeft men graag geld voor al verandert er niets. Aan dit evangelie-verhaal verdient niemand wat, is dus onverdacht. Misschien daarom geschikter om mensen wel te veranderen. Laat het dan zo zijn. Amen.