boeven en burgers (2010)

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 198 niet laden

VROME OPLICHTERS

De profeet Amos breekt een lans voor eerlijke verhoudingen. Hij heeft een scherpe blik. De blik van een puber, zou ik bijna zeggen; van iemand die heel kritisch om zich heen kijkt en een scherpe neus heeft voor onrecht. Ik zou ook kunnen zeggen: met de blik van een kind, of van een arme. Mensen zonder macht hebben vaak een sterk gevoel voor rechtvaardigheid ontwikkeld. Amos beschrijft de oplichterspraktijken zo gedetailleerd, dat je bijna zou denken dat hij de ooit allemaal zelf bedreven heeft! Hij is als een leraar die alle trucjes om te spieken uit eigen ervaring kent.

Amos kent de lieden die zich verrijken aan de armen. Bij armen is weliswaar weinig te halen, maar ze hebben ook weinig verweer, en als ze hun schoenen niet meer kunnen betalen kan, dan koop je hen zelf maar! Amos kent de mensen! Met lede ogen zien zij hoe de eerste dunne sikkel van de nieuwe maan zichtbaar wordt. Als dan twee ooggetuigen de waarneming gemeld hebben aan het sanhedrin, roept dit rechtscollege in Jeruzalem de nieuwe maandag uit. Vuren worden op de berg ontstoken. Als een lopend vuurtje gaat het ‘t hele land door, tot in Babel toe. Het is nieuwe maan, een dag van vreugde. Trompetten worden geblazen. Het is de dag van de uittocht, van de nieuwe schepping. Je hoofd staat naar rust, naar God en naar al zijn weldaden die je omgeven.

Maar Amos ziet hoe de mensen, terwijl ze staan te bidden, hun ongeduld nauwelijks de baas zijn. Ze vinden de rustdag een verloren dag. Ze willen alleen maar koopzondagen, want ze beseffen niet hoe rijk ze al zijn! Dan maken ze stiekem de efa, een gewichtje van ruim 10 gram, een beetje lichter. Zo brengt hun goud en zilver meer geld op. En de sikkel maken ze wat kleiner. De shekel was een inhoudsmaat van 20 liter. Dan gaat er minder graan weg voor de zelfde prijs! En het is mooi meegenomen als er nog wat kaf tussen zit. Amos kent de trucjes van de markt allemaal. Hij doorziet dat het eigen gewin in handel en wandel zwaarder weegt dan de hoge idealen die in het heiligdom van Betel bezongen worden. Hij beseft dat de angst een krachtiger drijfveer is in het leven van een mens dan de hoop.

 

VOORBEELDIGE BOEF

 

En toch, zegt Jezus vijf eeuwen later, toch kunnen we ook van een oplichter iets leren. Hoe verwerpelijk de bedrieger ook is, die zich toe-eigent wat voor zijn heer bestemd is, op het moment dat hij ontslagen dreigt te worden, wordt hij plotseling vergevingsgezind. Hij doet het op kosten van zijn heer, maar hij doet het tenminste. Hij doet het uit eigen belang, maar hij doet het tenminste. Dus leer van die bedrieger! We staan allemaal bij God in de schuld. Alles wat we hebben en wat we zijn, is een onverdiend geschenk. Wat we ervan geven en vergeven, is niet van ons. In zoverre verschilt onze situatie niet zo erg van die van de oplichter. Jezus roept ons op vergevingsgezind en verdraagzaam te zijn.

 

BUURTFEEST

Het is vredesweek. Pax Christi en het IKV hebben een bijzonder thema bedacht. Vrede in de buurt! Hoe gezellig is het bij u in de straat en bij u in de flat? Woont u er graag? Daar gaan gesprekken nogal eens over. Over wat er nog te wensen is. Is er te weinig groen, of juist veel te veel bladeren in de herfst? Is er te weinig natuur of lopen er juist veel te veel honden? Is er leegstand; en zijn er genoeg parkeerplaatsen? Veel wensen, maar tegen al die voorziening weegt niet op, dat er zo'n vriendelijk echtpaar woont op nummer 238. Zij nodigen de buren elke maand een middag uit. Dan is er thee en koffie en een hartelijk gesprek. Of die mevrouw van nummer 6. Ze is er elke uitvaart van een buurtgenoot en ze schrijft een hartverwarmend briefje. En die meneer van nummer veertien met zijn tuin vol uitbundige bloemen en zijn joviaal gebaar waarmee hij met iedereen een praatje begint. En dat gezin uit het buitenland dan. Het lijken aardige mensen, maar het contact gaat niet zo makkelijk. Maar de overbuurvrouw stapte er hartelijk op af. Al die mensen zijn voor ons geluk en voor de vrede veel belangrijker dan nieuw asfalt, een beter taxivervoer of fatsoenlijke hondeneigenaars. Vrede begint in de buurt. Integratie begint in de straat.
Haat en achterdocht worden door angst gevoed. Ze groeien snel. In sommige steden ontaarden ze in straatterreur. Lang voor dat het zover is heeft vrede een kans gehad..., als mensen elkaar respect betuigen en vriendelijk bejegenen.

 

DE BOEF

Lieve kinderen. Guusje kwam opgewonden thuis. ‘Mamma! Weet je wat er bij Annemiek gebeurd is?' ‘Nee, schat, vertel het maar!' ‘Nou daar is vannacht ingebroken! Een dief heeft de televisie meegenomen en de computer en geld. Zou die boef ook bij ons kunnen komen?' ‘Pappa had meegeluisterd vanuit de garage. Hij was erbij gekomen. ‘Nee meid! Ik heb sterkte sloten op alle deuren. Die kan er bij ons niet in.' Pappa was bang dat Guusje niet goed zou slapen vannacht, en dat hij bij elk geluidje rechtop in bed zou zitten. Gelukkig was Guusje de boef snel weer vergeten. De volgende ochtend was zaterdag. Pappa en mamma zouden uitslapen. Guusje verveelde zich voor de televisie. Daar was een filmpje met poppen dat ze al eens eerder had gezien. Ineens dacht ze: zo'n pop heb ik ook gehad! Ze liep naar boven, de zoldertrap op. Op zolder liep ze een oud nachtkastje omver. Uit de oude kast viel een doos. Ze rommelde in de onderste la. En ineens klonk de norse stem van pappa. ‘Wat ben je aan het spoken, Guusje?! Je moet eens een voorbeeld nemen aan die dief van Annemiek!' Een voorbeeld aan de boef nemen? Guusjes schrok. ‘Die was tenminste stil', riep pappa. ‘Die heeft niemand wakker gemaakt!' Zelfs van een boef kun je iets leren!