Vrede, hoe maak je vrede? (2009)

Oorlog en vijandschap te over, al is het veelal ver van hier. God zij dank is het ver van hier.Maar er zijn nog talrijke mensen, ook hier, die zich herinneren hoe ook Nederland geteisterd is , 65 jaar geleden, door bezetting, onderdrukking en de hongerwinter.
Oorlog is sindsdien voor ons, dit land, op afstand gebleven. Maar niet uitgeroeid. Vijandschap bestaat nog steeds, tegenstellingen die eerst niet leken te bestaan, kunnen zomaar opvlammen tot een groot conflict.
En dan lezen we vandaag in het evangelie Jezus' woorden van de bergrede: :"Gelukkig de vredestichters, want zij zullen kinderen van God genoemd worden."
Christenen moeten zich door dit woord in het bijzonder geroepen voelen om zich in te zetten voor vrede. Wat kan onze rol zijn, onze invloed? Hoe kunnen we de internationale politiek doorzien, weten wat rechtvaardig is, weten wat wijs is om vrede een kans te geven?
Vrede, hoe maak je vrede?
Wat moeten we vinden van de Nederlandse inzet in Afghanistan? Onze soldaten daar willen we graag een hart onder de riem steken. We zouden zo graag willen dat hun inzet voor de moeilijke opdracht, en het zo pijnlijke verlies van jonge levens, dat dat werkelijk bij zal dragen aan vrede en gerechtigheid en veiligheid. Maar we zijn er lang niet zeker van of een militaire missie wel de juiste benadering is.
Vrede, hoe maak je vrede?
Wat moeten we vinden van het schijnbaar onoplosbare situatie van het Palestijnse volk en de staat Israel? Het is goed dat we ons hier voortdurend blijven afvragen wat rechtvaardig is.Oud premier van Agt zegt het met zijn kenmerkende directheid: "Ik als christenmens voel me verplicht om te benoemen waar het onrecht zit."
Maar wie zal een vredesproces nieuw leven inblazen, wie zal een begin maken met verzoening, wie zal de muur neerhalen die de volken scheidt en het land in tweeen splitst? We kunnen slechts afwachten wat de tijd zal brengen, wat de ondoorzichtige internationale politiek uiteindelijk uit zal maken als haalbare of noodzakelijke oplossing.
Vrede, hoe maak je vrede?
In Afrika, waar stammen en culturen elkaar bestrijden, waar krijgsheren de dienst uitmaken en mensen misbruiken voor hun eigen aanzien en gewin. Waar kinderen gedwongen worden wapens te hanteren en vrouwen hun lot niet zeker zijn.
Wat kunnen wij betekenen in die context met onze ontoereikende ontwikkelingshulp, onze goedbedoelende hulporganisaties?
Hulp lijkt soms zinloos of niet meer dan symptoombestrijding.
Vrede, hoe maak je vrede?
In dit, ons eigen land, waar steeds meer een kloof groeit tussen groepen in de samenleving. Een kloof tussen godsdiensten, een kloof tussen moderniteit en orthodoxie.
Waar mensen zich ergeren aan elkaar, aan elkaars fouten en eigenaardigheden tegelijk. En waar onverdraagzaamheid wordt gepredikt vanuit religieuze overtuigingen, maar evenzeer vanuit een materialistische levenshouding die slechts rekent met economisch nut. Zullen we met elkaar hier de boel bijeen kunnen houden? Wat kunnen wij christenen hierin betekenen? Hoe vinden we woorden en daden waarmee we verzoening zullen bewerkstelligen?
Vrede hoe maak je vrede?
In de kleine kring van vrienden, familie en gezin. Die plekken waar vriendschap en liefde de basis moet zijn voor geborgenheid, zorg en aandacht voor elkaar. Het kan zo gemakkelijk gebeuren dat liefde ophoudt, dat zorg tekortschiet, dat geborgenheid verwordt tot beklemming. Hoe kunnen we elkaar helpen om samen te leven, elkaar nemend zoals we zijn? Hoe kunnen we de liefde, het grote geschenk van God, koesteren en laten bloeien?
Het lijkt in veel opzichten een onmogelijke opgave om vredestichter te zijn. Maar Jezus sluit niet uit dat mensen vredestichters kunnen zijn. En hij prijst zulke mensen gelukkig. Zij zullen kinderen van God genoemd worden, zegt Hij.
Zo was hij zelf, vredestichter. Zoon van God wordt hij daarom genoemd. Dat wil niet zeggen dat Jezus de wereldvrede heeft gevestigd. Integendeel, zijn inzet eindigde in een onrechtvaardige veroordeling, en de wereld draaide sindsdien door. Maar zijn leven en streven naar recht en vrede herdenken we nu na 20 eeuwen nog steeds, omdat zijn volgelingen, en dat willen wij ook zijn, vreugde en hoop willen blijven vinden in het visioen van Jesus en Jesaja: het lam en de wolf die samen liggen, mensen die hun wapens omsmeden tot ploegijzers.
Het visioen, dat Jezus voor ogen stond, betekent in deze tijd en in onze ogen: Afghanistan opnieuw opgebouwd, Palestijnen en joden die met elkaar het heilige land bewerken, Afrika gered van honger, ziekte en geweld, ons eigen land, waar verschillen worden gezien als verrijkingen, onze families en gezinnen een blijvende bron van vreugde.
Vrede, hoe maak je vrede?
Al weten mensen niet hoe vrede te bereiken, het visioen leeft voort, door alle tijden, in alle hoofden en harten. En het heeft zijn eigen dynamiek, het richt onze harten, onze gedachten, onze plannen, ons handelen. Wij werken aan vrede, maar God geeft de vrede.Genade en trouw ontmoeten elkaar, recht en vrede omhelzen elkaar.
Moge het visioen ons voor ogen blijven staan, alle dagen. Moge ons zichtbaar worden waar wij bij kunnen dragen aan verwezenlijking ervan. Moge ons uiteindelijk blijken dat God het is die vrede geeft. Moge deze wereld ooit en voorgoed rusten in vrede. Dat wil zeggen opnieuw geboren worden, bevrijd van angst en pijn, en levend van liefde.
Van twee woorden wil ik zingen, krijg van vier maar niet genoeg: verre liefde, lieve vrede. Zingt u mee?