Meditaties in de paasnacht (2008)

Eerste MEDITATIE na Jesaja 3 en 5: aanklacht van de profeet en dreiging

We hoorden de profeet Jesaja, profeet: dat wil zeggen een man met een boodschap namens God. In die tijd lag de uittocht uit Egypte al weer eeuwen in de geschiedenis. Bevrijding uit de slavernij en wonen in het Beloofde Land waren de spanning van het vooruitzien en de verrassing van het nieuwe, allang verloren. Men was overgegaan tot de orde van de dag. Natuurlijk was men godsdienstig en dacht aan God men verrichtte de gebeden, bracht offers in de tempel men leefde zo goed en kwaad als dat kon volgens de wet die Mozes gaf en waarom zich verder zorgen maken? God woonde midden tussen zijn volk in zijn tempel en vooral in de ark, het zichtbare teken van zijn heerlijkheid en aanwezigheid.Kritische geest en vragen als: waar zijn we mee bezig? en hoe staat het eigenlijk met ons? dat was niet aan de orde. Je moest wel het kaliber van een profeet hebben - je geroepen weten om namens God te spreken - om je daaraan te wagen.Jesaja was zo iemand die zocht naar het wezenlijke waar het God in zijn verbond met het volk om was begonnen.

Het lijkt zo mooi: de bedoelingen van God vast te klinken aan oude woorden, aan vaste regels; maar de creativiteit en fantasie om de vragen van de eigen tijd met Gods ogen te durven zien daar gaat het om. Geen oude antwoorden op nieuwe vragen zo stelt de profeet.

Misschien wel zoals de paus in deze dagen ons heeft duidelijk gemaakt dat nieuwe tijden ook nieuwe mogelijkheden brengen om tegen Gods bedoelingen in te gaan: de zonde, dat is jezelf boven alles stellen daarvoor kiezen, en God moet maar blijven zitten in zijn hoge hemel en in onze mooie kerk en als het ons uitkomt zullen we met hem bezig zijn. De zonde, al horen we dat woord niet graag, is er nog steeds.Maar zo erg is het toch niet? We deden deze vastentijd nog mee aan de vastenactie, we overdachten de kruiswoorden en we staan open voor spiritualiteit, wat wil je nog meer?

Zit precies daar niet een punt van overeenkomst tussen de bewoners van Jeruzalem en ons: komen we niet overeen in zelfgenoegzaamheid, waardoor ons ontgaat wat de radicaliteit is en de diepte van wat het betekent echt volk van God te zijn.Voor de profeet was het geen vraag, hij kenden zijn pappenheimers en hij waarschuwt als jullie je leven niet echt veranderen naar Gods bedoelingen dan gaat het mis. Dan zal bodem onder jullie zelfgenoegzaamheid worden uitgeslagen, dan is ballingschap wat te wachten staat....

Tweede meditatie 2 Kon. 24 en psalm 137: De ballingschap een feit

Sedekia, God is rechtvaardig, de naam van die koning in Jeruzalem, een naam die hij geen eer aandeed want hij was iemand die geen boodschap had aan de arme en de kleine, die geen oor had voor wat de profeet had te melden, nee niet een naam die tegelijk een regeringsverklaring was. Maar misschien was die naam 'God is rechtvaardig' meer een gebed voor de kleine man: God wees eindelijk eens rechtvaardig.

En God verhoort dit gebed, hij haalt het volk weg uit die zelfgeschapen zekerheid van de heilige stad en tempel. Weggesleurd werden ze. Deportatie het eeuwenoude middel van tirannen om mensen te ontwortelen en machteloos te maken. In de stad Babel kwamen ze terecht,. Voor een Jood vanaf het begin van de bijbel concentratiepunt van alles wat slecht is en tegen God in gaat.
Alles wat heilig was weg, de tempel verwoest de ark ontheiligd, waar blijft u God met uw verbond met uw belofte van trouw?
Het schijnt zo steeds opnieuw te moeten gaan met kerk en religie. Volgens sommigen brengen godsdiensten alleen maar ellende over de mens in plaats van troost en richting en stimulans voor een goed leven.

Religie is voor velen in ons land op z'n best een privé-zaak een kwestie van vrije tijdsbesteding waar je al dan niet aan doet. Deze week hoorden we het nog Goede Vrijdag wordt pas echt goed als die ook een koopavond gaat krijgen. En in de reclame was de slogan: Pasen we hebben er zin in! Dat was geen nieuwe uitgekookte actie Van de persdienst van de katholieke kerk in ons land, maar een aansporing van grootgrutters om lekker te kopen en te genieten.

Zo zijn we steeds verder weg aan het raken van onze verbinding met God, ons eigenlijke thuis. Weg de kerk van onze jeugd, weg de jeugd uit de kerk. Jezus' lijden en verrijzenis verkopen beter in concert en winkel dan in de kerk we zien het vandaag rondom ons heen....

Ben ik niet te zwartgallig? Is er toch nog hoop?Zal het tij nog keren?

Derde meditatie na Jesaja 43: de terugkeer aangezegd

Het verhaal van God en de mensen is altijd een verrassingsverhaal, een verhaal van de wereld omgekeerd. Pasen is hét grote verrassingsverhaal van God. God keert om: wat machtig is en vol betekenis in het oog van mensen is klein voor God. Wat indruk maakt op ons en van blijvende waarde is, blijkt vluchtig als het afval voor de vuilverbranding. De mens die hééft telt niet meer mee de bedelaar die zijn hand ophoudt blijkt de echte rijke te zijn. De hoogste is de kleinste, de geringe is de baas over allen ook in de godsdienst gaat dat op.

De tempel is te klein voor God, hij komt nu aan het licht als God die niet te vatten is in gebouw of instituut. Hij blijkt zelfs onder de heidenen zijn thuis te kunnen hebben.
Aan ons de vraag vannacht of we ons willen laten verrassen door God. Blijven we staan bij onze teleurstelling over: hoe mooi het vroeger was, in Jeruzalem, we hadden nog wel gedacht -.....
of durven we de droom aan van de boodschap die de profeet ons namens God brengt?

Vierde meditatie na Ezra 1 en Jesaja 60,
de profetie vervuld, terugkeer en perspectief

Komt deze tekst u vertrouwd voor? Dat kan Want meestal lezen we dieop het feest van de Openbaring (Driekoningen).
Ook nu wordt ons aangezegd God keert het om: Vreemdelingen komen naar ons toe, wat veraf was wordt dichtbij. Zo ook ten laatste in Jezus, uit dat verre Galilea, zoon van een timmerman zo zag men hem en met eenvoudige handswerklieden als zijn leerling. In die Jezus is Hij ons nabij gekomen. Meer dan wie ook liet Hij in zijn leven zien: een mens groeit door te delen. Tot het uiterste maakte hij dat waar in zijn leven, zoals we de afgelopen dagen hebben gehoord en gezien. De rekensom van zijn leven dat in een dramatische mislukking leek te eindigen heeft een verrassende uitkomst. Het lege graf was het teken dat Jezus in zijn leven volledig openstond voor Gods benadering. In hem zien we hoe het een mens vergaat die werkelijk leeft naar Gods bedoelingen.
Hij werd Licht voor alle mensen.
Dat vieren we vannacht.
In Hem komen samen
de verwachtingen van alle tijden.
De vraag: wanneer zal het worden
zoals God bedoeld heeft
komt in hem tot beantwoording:
Hij is het Licht der wereld
Hij de Levende.
Hem gedenkende
Hem aanwezig wetend in ons midden
ontsteken we het licht van Christus