Het jaar waar we bijna afscheid van nemen heeft, dat hoop ik althans voor u, enkele mooie momenten opgeleverd maar net als andere jaren waren er ook minder goede dingen. Bijna het hele jaar bracht Syrië slecht nieuws: een conflict dat maar niet opgelost geraakt. Net als bij andere conflicten zijn ook hier niet de leiders de eerste slachtoffers, wel de gewone mensen. Meer dan een miljoen mensen op de vlucht voor hun leider, het blijft schokkerend. Ook in het evangelie van vandaag moet het kersverse gezin op de vlucht. In de poging van Matheüs om Jezus voor te stellen als de tweede Mozes mocht de kindermoord waar de “held” op een creatieve manier aan ontsnapte niet ontbreken. Alweer in een droom wordt Jozef gewaarschuwd voor het Koninklijke onheil en het gezin vlucht naar Egypte, de plek die ook een bijzondere betekenis had voor die andere Jozef en voor Mozes. Een schrijnend verhaal dus waarin Mattheüs ons o.a meegeeft dat Jezus weet wat het is vluchteling te zijn. Maar er zit meer in.
Misschien kunnen we ons even afvragen wie de Herodes van vandaag is. Welke machten voelen zich vandaag bedreigd door die Jezus? Ik zie bijvoorbeeld dat Kerstmis (bijna) volledig in handen gevallen is van de commercie en de daarbij horende Kerstman. Ik bezocht afgelopen week-end nog een Kerstwinkel waar alleen maar Kerstgerief te koop is. Niet één kerststal was er te vinden. Ook in het straatbeeld en in de winkels is de stal ver te zoeken. Blijkbaar is ook vandaag het gezin van Jezus, Maria en Jozef moeten vluchten uit ons straatbeeld. We kunnen daar over jammeren of we kunnen proberen er iets aan te doen. En met iets aan doen bedoel ik niet dat we overal weer kerststallen moeten neerpoten. Misschien moeten we als christelijke gemeenschap, als christen onszelf de vraag durven stellen of die Jezus bij ons, in onze gemeenschap, in ons gezin, in ons leven mens mag worden? We antwoorden daar natuurlijk volmondig “ja” op, maar leven we er ook naar? Iemand binnenlaten in je leven, verandert je leven. De mens die je binnen laat, stelt vragen, stelt je eigen levenswijze soms zelfs in vraag. Je leven zal dus veranderen. En dan is de vraag: is ons leven anders als christen dan als niet-christen? Het is geen vraag die gelovigen het gevoel geeft dat ze meer zijn dan een ander. Neen, de vraag is of we anders zijn. Misschien doen we en zeggen we wel hetzelfde als andere mensen van goede wil die geen God binnen laten in hun leven. Waarom dan nog christen zijn? Het heeft allemaal te maken met de ingesteldheid, de spiritualiteit van waaruit je dingen zegt en doet. En dat zou anders moeten zijn … De vraag is dus niet of we al dan niet een kerststal zetten (alhoewel dat wel zou mogen) maar wel of die Jezus en zijn gezin welkom is bij ons of moeten ze ook in ons leven vluchten naar mensen bij wie er wel nog plaats is voor mensen aan de rand, voor mensen die delen belangrijker vinden dan hebben, … voor mensen die geloven dat elke mens “beeld van God” is.
Concreet kan deze vraag betekenen of elk lid van ons gezin aanvaard wordt, mag zijn wie hij/zij ten diepste is. De kleine Jezus is andere wegen gegaan dan de weg die zijn ouders hoogstwaarschijnlijk voor Hem hadden uitgestippeld. Geen enkele ouder vindt het plezant dat hun kinderen wegen gaan die gevaarlijk zijn, die uitlopen op de dood. Jezus kiest voor de moeilijke weg, Maria en Jozef zijn Hem blijven volgen. Maria zelfs tot aan het kruis … Als het gezin van Jezus voor ons niet moet vluchten, dan zijn we een gezin waar ieder mag zijn wie hij is, waar we blijven geloven in elkaar, ondanks alles. Dan zijn we een gezin waar een jongere met drugsproblemen mag ervaren dat zijn ouders hem toch nog liefhebben, dan zijn we een gezin waar een jongere geen angst moet hebben om uit te komen voor zijn geaardheid, dan zijn we een gezin waar ook gehandicapte kinderen aanvaard worden als geschenk van God, dan zijn we een gezin waarin geleerd wordt dat breken en delen zoveel mooier kan zijn dan alleen maar willen, dan zijn we een gezin … we kunnen nog een tijdje doorgaan. Het is het gezin waar elk mensenkind zich kind van God mag voelen, bemind door die hemelse Vader en door die andere gezinsleden die deze liefde proberen handen en voeten te geven. Als we als gezin trachten zo te leven, dan kan Jezus terugkeren uit Egypte en in ons leven komen wonen. Dan kan die familie van Jezus, Maria en Jozef voor ons een heilige familie worden. Heil is familie van “heel” worden, wel, Jezus, Maria en Jozef kunnen ons leven “heel” maken, compleet maken als we ons er voor openstellen. Vandaag is dat meer dan ooit een keuze, het betekent dat we niet kiezen voor Kerst als een commercieel opgeklopt feest- een Kerstmis(ser) - maar een feest waarin we mogen vieren dat God bij ons probeert mens te worden. Wie dat zo gevierd heeft, die weet het ondertussen als: Kerst is niet mis.