"Vrouwen, wees uw mannen onderdanig; kinderen, gehoorzaam uw ouders in alles, want dat is de Heer welgevallig."
Zusters en broeders, ik vermoed dat niet iedereen even blij is met wat Paulus hier zegt. Het is inderdaad nog maar de vraag of vrouwen onderdanig moeten zijn aan hun man, en of kinderen in alle omstandigheden aan hun ouders moeten gehoorzamen. Het is overigens ook nog maar de vraag of die woorden wel van Paulus stammen. Ik las onlangs dat de vrouwonvriendelijke dingen in sommige van Paulus' brieven niet in de tekst geschreven zijn, maar in de rand, en in een ander handschrift. Dat wijst er dus op dat ze in een latere tijd zijn toegevoegd. Misschien zou de uitgave van sommige van die brieven dus maar eens moeten herzien worden.
Moeten we Paulus' raadgevingen dan maar overboord gooien? Zeer zeker niet. Hij schrijft immers ook andere dingen, onder meer: "Vaders, terg uw kinderen niet, opdat zij de moed niet verliezen." Ik dacht bij het lezen hiervan aan wat ik ooit in de klas meemaakte. Enkele van mijn 17-18-jarige leerlingen hadden naar Jambers gekeken, en die was, zoals wel meer gebeurde, de vieze toer opgegaan. Hij had enkele moeders in geuren en kleuren laten vertellen wat ze in bepaalde duistere boetiekjes zo allemaal kochten. Mijn leerlingen waren diep geschokt. "Als mijn moeder dat deed en dat ook nog op T.V. kwam vertellen, bezag ik haar niet meer en zou ik me nooit meer op school durven vertonen", zegden ze.
Zusters en broeders, ik denk dat we hier middenin de problematiek van het gezin van vandaag zitten. Het wordt langs alle kanten aangetast, overrompeld, bedreigd. In die zin vormt het dus een getrouwe afspiegeling van het gezin waarin Jezus opgroeide. Ook dat werd bedreigd door Herodes en de zijnen. Jozef trekt daar zijn conclusies uit: omwille van de veiligheid van moeder en kind vlucht hij weg. Onze gezinnen en onze kinderen worden niet bedreigd door moord en doodslag, wel door een aantal maatschappelijke factoren. De tijd dat ouders, kerk en school de enige opvoeders waren, ligt immers ver achter ons. Nu wordt de opvoeding, of we dat willen of niet, doorkruist en beconcurreerd door televisie, reclame, mode, drugs, discotenten, allerlei vaak gewelddadige of ronduit gore muziekclips, video- en computerspelletjes en noem maar op. Dingen allemaal die veelal niet direct een onberispelijk leven propageren, integendeel. In veel gevallen gaat er een echte dreiging van uit, geen fysieke dreiging, wel een morele dreiging, die voortkomt uit de leef-maar-op-mentaliteit die als model wordt meegegeven. Die dreiging is op zijn minst even gevaarlijk voor onze kinderen als de dreiging van Herodes voor het kind Jezus.
Moeten we dus maar doen zoals Jozef: alles in de steek laten en wegvluchten? Ik geloof niet dat dit de goede weg is. Ik zou trouwens niet weten waar we naartoe moeten trekken. 't Is immers overal hetzelfde, want de bedreigingen die ik zo-even opsomde zijn nu eenmaal eigen aan deze tijd. En toch kunnen we ons best wél aan Jozef spiegelen. Want wat doet hij eigenlijk? Hij zoekt veiligheid voor het kind dat hem is toevertrouwd, in gehoorzaamheid aan God, maar ook in het volste vertrouwen dat God hem niet in de steek zal laten.
Precies die gehoorzaamheid en dat vertrouwen zou ik hier als voorbeeld willen stellen. Laten we vanuit ons geloof en vanuit de zekerheid dat we er niet alleen voorstaan, maar dat God met ons is, proberen een veilige haven te bieden aan onze kinderen. Geen afgesloten eiland met hoge muren eromheen zoals de sekten dat doen, maar een huis dat een thuis is waar onze kinderen, na hun omzwervingen, hun studiereizen door het leven, hun tochten met vallen en opstaan kunnen thuis komen, zalig thuis, in de warmte van het ouderlijke nest. En laten we dat nest uitbouwen volgens de raadgevingen van Sint-Paulus, de raadgevingen uit het begin van de lezing. "Broeders en zusters, bekleed u dan, als Gods heilige en geliefde uitverkorenen, met tedere ontferming, goedheid, deemoed, zachtheid en geduld. Verdraag elkander en vergeef elkander. Voeg bij dit alles de liefde als de band der volmaaktheid, en laat de vrede van Christus heersen in uw hart."
Zusters en broeders, daar hoeft, denk ik, niets aan toegevoegd te worden. Laten we ons dus wapenen met het geloof en het vertrouwen van Jozef, en elkaar benaderen met de wijsheid die Paulus ons voorhoudt. Amen.