Beste vrienden,
In de oudheid vertelden de mensen over een tragische figuur; een reus die door de Goden veroordeeld was om aan het einde van de wereld, daar waar hemel en aarde elkaar raken, de zuilen te dragen waarop het firmament rust en het hemelgewelf steunt. Die reus werd Atlas genoemd, en hij moest daar blijven staan met het gewicht van de hemel op zijn schouders. Als hij maar even zou loslaten, zou het ganse firmament instorten en zou de hemel de aarde verpletteren. Zo stond hij daar, jaar in, jaar uit, en droeg het hemelgewelf op zijn schouders.
Atlas was een echt tragische figuur. Even tragisch als zoveel andere figuren die een werkelijk dragende functie hebben. Want veel mensen, die in hun functie onvervangbaar zijn en op wier schouders een grote verantwoordelijkheid rust, voelen zich net zoals die Atlas. Zij voelen zich met die enorme last op hun schouders, waarvan ze echt niet weten hoelang ze hem nog zullen kunnen torsen, geplet als tussen de kaken van een reusachtige bankschroef.
Om het even of het gaat om politici of ondernemers, kleine winkeliers of gewone huismoeders – voor hen bestaat er geen rust. Tijd om op adem te komen is hooguit iets uit een verre herinnering. Er is altijd wel één van je kinderen die iets van mama nodig heeft – op je bureel rinkelt de telefoon onophoudelijk, en elke winkelier of handelaar kent de dreigende zekerheid dat de concurrentie nooit slaapt. Wie zo onder druk staat, geplet tussen een hoop verplichtingen, werkzaamheden, of examens, die voelt zich meer dan eens als de reus Atlas, die de ganse hemel op zijn schouders droeg en die voortdurend het risico liep van door die last te worden verpletterd.
„Komt allen naar mij toe die afgemat en belast zijt, en ik zal u rust geven” Die uitspraak van Jezus klinkt inderdaad als een evangelie in onze oren: “Ik zal U rust geven.” Een zeer aanlokkelijk aanbod! Daar is iemand die voor rust, en voor “verkwikking”, wil zorgen.
Maar verheugt u niet te vroeg! Wie nu zou verwachten dat Jezus ons een recept zou geven waarmee wij uit die voortdurende stresssituatie zouden kunnen ontsnappen, die moet ik teleurstellen! Hij geeft er namelijk geen! En hij ontslaat ons ook van geen enkele verantwoordelijkheid.
En misschien doet Hij dat wel omdat Hij heel goed weet, dat wij dat eigenlijk ook helemaal niet willen. Wij willen toch helemaal niet dat hij ons die zware last van onze schouders neemt!
Welke moeder zou er willen dat die kinderen, die haar zo dikwijls erg op de zenuwen werken, er ineens niet meer zouden zijn? Welke mandataris zou het leuk vinden om zijn ambt plots te moeten opgeven? En welke kleine zelfstandige zou willen dat zijn winkel nooit meer open zou gaan?
Misschien heeft Jezus wel heel goed gezien dat wij van de lasten die we dragen niet echt verlost zouden willen worden, maar dat het er ons er vooral om te doen is dat die lasten draagbaar zouden worden. Dat wij hen ook werkelijk zouden kunnen dragen.
En daar geeft Hij ons dan wel een recept voor: “Kijk naar mij en leer van mij, omdat ik zachtmoedig ben en eenvoudig van hart.” Dat zet Jezus daartegenover. Dat is Zijn antwoord op dat aanhoudende zware gevoel van hopeloos overbeladen te zijn. “Kijk toch hoe ik het heb gedaan: leer van mij, want ik ben deemoedig!”
Ik weet dat die zin tot een geweldig misverstand zou kunnen leiden. Deemoedig zijn, dat klinkt bij ons toch naar koest blijven, naar zich bij zijn lot neerleggen en alles zonder klagen gewoon verdragen tot het einde.
Maar bij Jezus heeft die uitspraak wel een andere betekenis. Deemoedig zijn wil zeggen “dien-moedig” te zijn, de moed te hebben om te dienen, de moed te hebben om zich helemaal voor iets in te zetten. In die betekenis was Jezus deemoedig. Hij had de moed om ten dienste te staan van een geweldig grote opdracht. En die moed kwam uit Hemzelf, dat was doorslaggevend. Hij zelf had beslist om die opdracht op zich te nemen. Dat onderscheidt Hem van Atlas. Atlas moest de last op zich nemen, of hij wilde of niet. Jezus daarentegen wilde zelf! Hij wilde die opdracht opnemen en tot een goed einde brengen, want Hij wist dat ze noodzakelijk en zinvol was. En die innerlijke overtuiging gaf Hem uiteindelijk de kracht om die bovenmenselijke taak ook werkelijk te dragen.
Wanneer wij mensen weten waarom we iets doen, wanneer wij aanvoelen dat iets zin heeft, en wanneer we iets dan ook werkelijk willen, dan zijn wij tot enorme dingen in staat. Het wordt pas moeilijk wanneer we dat in de sleur van elke dag langzaam dreigen te vergeten.
Daarom zien veel dingen, waarmee we het soms heel moeilijk hebben, er al heel anders uit wanneer we ze vanop een zekere afstand bekijken. Wanneer de kinderen enkele dagen uit logeren zijn, dan weet een moeder heel snel dat ze eigenlijk terug moeder wil zijn, en dat ze haar kinderen, hoezeer die haar soms ook op de zenuwen werken, toch nooit zou willen missen.
Soms hebben we wat afstand nodig, afstand naar de kinderen toe, naar de job, naar onze engagementen, gewoon naar de dagelijkse sleur toe. Afstand om tot rust te komen, om na te denken, om ons terug te bezinnen op wat voor ons belangrijk is en waarom dat voor mij belangrijk is. Niet voor niets legt de Bijbel ons de rustdag zo na aan het hart. Niet voor niets hebben we verlof en ontspanning nodig. Niet als een tijd voor toeristische hoogstandjes, maar vooral als een tijd die ons opnieuw het verschil laat zien, het verschil tussen de reus Atlas, die veroordeeld was om de last te dragen, en Jezus Christus, die de moed opbracht om Gods zaak te dienen. Een zaak waarvan Hij wist dat ze belangrijk, zinvol en ongelooflijk belangrijk was.
Want er is nu eenmaal een verschil wanneer ik iets op mij neem omdat ik moet, omdat iemand me gezegd heeft dat ik dat moet doen, of dat ik iets doe omdat ik de belangrijkheid ervan zelf inzie, en vooral omdat ik dat gewoon zelf wil. Amen